Nasza Historia

Stowarzyszenie Polsko-Amerykańskie powstało pod koniec 1970 roku, Len Jankowski który działał w Polonii w Chicago, przyjechał z rodziną do Memphis. Len, który był imigrantem w drugim lub trzecim pokoleniu, tęsknił za społecznym i kulturalnym polskim środowiskiem tutaj na Południu. Marzył o obracaniu się w środowisku takim jak to, które zostawił. Bardzo chciał kultywować polskie tradycje, zwyczaje i wartości w Memphis.

Początkowo wydawało mu się, że w Memphis nie ma zbyt wielu osób polskiego pochodzenia. Było kilku powojennych uchodźców, którzy nie chcieli wracać z obozów dla przesiedleńców w Niemczech do komunistycznej Polski, jeden lub dwóch studentów z wymiany uniwersyteckiej oraz indywidualnych naukowców wysyłanych z Polski do lokalnych szpitali lub uczelni w ramach programów wymiany. Nie mieli oni jednak ze sobą zbyt wielu interakcji społecznych.

Len wybrał nietypowy sposób wyszukiwania Polaków w Memphis. Otworzył książkę telefoniczną i szukał polskich nazwisk, strona po stronie. Dzwonił do ludzi o polskich nazwiskach i grzecznie pytał, czy ich nazwiska wskazują na polskie pochodzenie, czy na jakiś polski związek. Jeśli odpowiadali twierdząco, pytał, czy są zainteresowani spotkaniem z grupą ludzi o podobnym pochodzeniu, aby dowiedzieć się więcej o tradycjach, zwyczajach i kulturze swoich przodków. Niektóre odpowiedzi były pozytywne, a niektóre nie, jak można się było spodziewać.

W końcu zebrał się krąg ludzi. Krąg ten szybko się rozrósł i powstało w roku 1978, Stowarzyszenie Polsko-Amerykańskie (PAS), któremu przewodniczył Len Jankowski.

Wkrótce PAS rozpoczął swoją działalność i spotkania upamiętniające polskie wydarzenia historyczne i kulturalne, święta narodowe i uroczystości katolickie. Członkowie zaczęli organizować zwykle cieszące się powodzeniem tradycyjne wydarzenia, jak: msza wigilijna, kolacja wigilijna i błogosławieństwo potraw przed Wielkanocą. Były również tańce i zabawy Sylwestrowe.

W 1979 roku papież Jan Paweł II otrzymał pozwolenie na wizytę w Polsce. W tym samym czasie trwały demonstracje w Polsce domagające się wolności, demokracji i reform. Wydarzenia te stały się wiadomościami  międzynarodowymi. Na przełom lat 70 i 80-tych powstał ruch Solidarności, Lech Wałęsa i ogłoszenie represyjnego stanu wojennego skupiły uwagę świata na Polsce, Memphis nie było wyjątkiem. Zarówno prasa krajowa, jak i lokalna uważnie śledziła rozwój wydarzeń. Gazety publikowały wywiady z lokalnymi członkami Polonii na temat warunków panujących w Polsce. Przy wielu z tych okazji zbierano znaczne sumy pieniędzy i przekazywano je organizacjom charytatywnym w Polsce. Ekumeniczne nabożeństwo modlitewne na rzecz Polski zostało zorganizowane przez bpa Doziera w 1983 roku, czego efektem były uroczystości w katedrze Niepokalanego Poczęcia z biskupem i czytania rabina, szafarzy innych wyznań i członków PAS.

Później Stowarzyszenie zostało zaproszone do wzięcia udziału w obchodach rocznicy założenia miasta Kościuszki w Missisipi na cześć polskiego generała Tadeusza Kościuszki. Współpracownik i wielbiciel wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych założył Kościuszko na cześć polskiego generała Tadeusza Kościuszki. Wielu członków PAS wzięło udział w całodniowych obchodach, a my zostaliśmy zaproszeni do bycia gośćmi w lokalnych domach.

Majowy festiwal Memphis in May PAS z polskim jedzeniem i dużym namiotem, w którym odbywają się spektakularne wystawy, wypożyczone z Muzeum Dziedzictwa Polskiego w Chicago, przedstawiające polskie rzemiosło, zabytki i styl życia.

Na początku lat 1980-tych do Memphis zaczęli przybywać nowi imigranci wypędzeni z Polski w czasie stanu wojennego za udział w działaniach Solidarności, wraz z tymi, którym udało się uciec przed reżimem komunistycznym. Członkowie Stowarzyszenia wielokrotnie pomagali nowym imigrantom w ich pierwszych krokach w amerykańskim życiu. Nowi przybysze dołączyli i uczestniczyli w działaniach PAS.

W 1988 roku PAS zorganizował Wystawę Dziedzictwa Polsko-Amerykańskiego w Ratuszu w Memphis, z unikalnymi i interesującymi artefaktami z domów członków PAS. Burmistrz miasta Hackett wziął udział w wydarzeniu, które obejmowało przemówienia, muzykę, taniec i imponujący bufet. Róża Nowotarska, artystka i pisarka z Chicago, była gościem specjalnym wystawy.

W tym czasie odbyły się kameralne dyskusje przy okrągłym stole z polskim laureatem Nagrody Nobla Czesławem Miłoszem, który został zaproszony na wykładowcę na Memphis State University. Spotkaliśmy się również z Prezydentem Lechem Wałęsą, który przybył do Memphis, aby odebrać nagrodę pokojową od ludności afroamerykańskiej.

Len Jankowski nadal angażował się w informowanie o polskiej obecności w Memphis. Prowadził godzinny, bardzo popularny codzienny program radiowy w godzinach porannych z żywą polską muzyką country (polki), która bardzo ożywiała ludzi w godzinach porannego szczytu.